Anna Grochowska

Wszystkie drogi prowadzą na Krupniczą

Nagroda Krakowskiej Książki Miesiąca Listopada 2017

O książce

Słynny krakowski Domu Literatów doczekał się swojej monografii!
Wszystkie drogi prowadzą na Krupniczą to długo wyczekiwana opowieść o legendarnej kamienicy, w której od 1945 roku zamieszkiwała plejada gwiazd polskiej literatury. Mieszkali tu – począwszy od młodopolanina Artura Górskiego, przez sprawującą pieczęnad spuścizną Witkacego wdowę Jadwigę Witkiewiczową i Annę Brzozowską, córkę Stanisława Brzozowskiego, po „papieża awangardy” TadeuszaPeipera –reprezentanci pokolenia 1910, pokolenia Kolumbów, pokolenia „pryszczatych”, pokolenia ’56,Nowej Fali oraz pokolenia ’76. Znajdziemy tu tak ważne nazwiska jak: Wisława Szymborska, Sławomir Mrożek, Tadeusz Różewicz, Konstanty Ildefons Gałczyński, Jerzy Andrzejewski, Halina Poświatowska, Anna Świrszczyńska, Stefan Kisielewski i wielu innych.
Książka o Domu Literatów to owoc wieloletnich badań Anny Grochowskiej, która rzetelnie wywiązała się ze swojego zadania. Zrekonstruowała listy byłych lokatorów, szperała w niepublikowanych dotąd archiwach, przeprowadziła wiele rozmów z żyjącymi byłymi mieszkańcami Krupniczej 22, przeczesywała pamiętniki, wspomnienia, korespondencje i inne spisane relacje. W efekcie w okraszonej licznymi anegdotami książce Wszystkie drogi prowadzą na Krupniczą znajdziemy najważniejsze, często unikatowe informacje związane z Domem Literatów, zapoznamy się z jego historią sportretowaną na tle przemian społeczno-politycznych w kraju i przyjrzymy się najbarwniejszym lokatorom Domu Literatów.

* * *

Książka o domu przy ulicy Krupniczej 22 w Krakowie to opowieść szczególna. Ukazuje nam ona powikłaną i burzliwą historię kamienicy, która po wojnie stała się miejscem literackim, aby na koniec swojej biografii abdykować do rangi baru wegetariańskiego. Nie udało się już odzyskać Krupniczej, aby stworzyć tam muzeum pokazujące koleje losu, ale również zabawy i gry polskich pisarzy, którzy z różnych powodów tam zamieszkali. Kiedy ta historia się zaczyna, wszyscy lokatorzy są młodzi i ich życie – choć rzeczywistość nie dostarcza im powodów do radości – rozwija się i kwitnie.
Z biegiem lat zmieniają się pokolenia i mieszkańcy domu, ale rośnie równocześnie jego znaczenie jako świadectwa obyczajów literackich i związków pomiędzy ludźmi twórczych zawodów . Słowem, zaczyna powstawać legenda podobna do tej opowiadającej o „domach pracy twórczej”, znajdujących się po za wielkimi miastami.
Mieszkańcy domu należeli do kilku pokoleń, przynosili ze sobą różne zwyczaje, pochodzili z różnych środowisk społecznych. Ale o tym nie mówiło się na Krupniczej zbyt wiele. Żyło się dniem dzisiejszym, bawiło się i zawiązywało intrygi, zakładało rodziny i zmieniało mężów. Obyczajowy przekaz Krupniczej jest częścią dwudziestowiecznego życia literackiego Krakowa i będzie w jego panoramie istnieć jako jeden z niezbędnych jej elementów.
Na ile Krupnicza 22 jest „legendą twórczego mieszkania”? Kto ją współtworzył? Geopoetyka albo czytanie miejsc znajduje tutaj świetne, praktyczne uzasadnienie. Autorka książki prowadzi czytelnika przez zawiłe ścieżki, odnajduje i czyta dokumenty, rozmawia z ludźmi.
Jaką więc historię proponuje ta opowieść? Przeczytajmy, zobaczmy.

prof. dr hab. Marta Wyka

O autorce

Anna Grochowska (1987) – absolwentka filologii polskiej i historii sztuki, wykładowczyni na Wydziale Polonistyki UJ. Twórczyni i redaktorka serii Ścieżkami Pisarzy oraz festiwalu literackiego pod tą samą nazwą. Badaczka cracovianów i de natu krakowianka, joginka. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2014).